Maj 2023 roku możemy w NAWA okrzyknąć miesiącem polonijnym – byliśmy aż w trzech państwach, gdzie zorganizowaliśmy spotkania z Polonią, zwłaszcza z młodzieżą polonijną, aby przedstawić im naszą ofertę programową, z której mogą skorzystać, jeśli chcieliby podjąć studia w Polsce.
Flagowym programem NAWA skierowanym do Polonii jest Program Anders NAWA i to on był głównie promowany podczas naszych majowych spotkań. O udział w programie mogą wnioskować osoby, które posiadają Kartę Polaka lub polskie obywatelstwo oraz obywatelstwo innego kraju i które odbywały cały okres kształcenia na poziomie szkoły średniej poza granicami Polski. Beneficjenci otrzymują comiesięczne stypendium i mogą podjąć studia na dowolnych uczelniach podlegających bezpośrednio pod Ministra Edukacji i Nauki, Ministra Zdrowia lub Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Mają także możliwość skorzystać z rocznego kursu przygotowawczego do studiów w Polsce – również na warunkach stypendialnych. Program Anders NAWA oprócz indywidualnych korzyści, umożliwia także pogłębienie więzi Polonii z całego świata z Polską i wzmocnienie poczucia polskiej tożsamości Polaków mieszkających za granicą, a jednocześnie pozwala promować i podnosić poziom znajomości języka polskiego oraz kultury polskiej na świecie. Dzięki zwiększeniu liczby studentów polskich w kraju, Polska zyskuje kolejnych wykształconych absolwentów, którzy mogą szukać tu dobrej pracy, a wzmacniany jest również poziom wykształcenia samych ośrodków polonijnych. Zacieśniają się także kontakty Polski z krajami, w których funkcjonuje Polonia. Właśnie z tych wielu ważnych powodów spotkania z Polonią odgrywają dla NAWA naprawdę ważną rolę.
Wierzymy szczególnie w wagę bezpośrednich spotkań z Polonią, ponieważ poza prezentacją i przybliżeniem oferty programowej NAWA pozwalają one na rozwianie wielu wątpliwości i na dążenie do rozwiązania ewentualnych problemów. Takie zagraniczne zebrania nie byłyby możliwe bez wielkiej pomocy organizacyjnej, którą otrzymaliśmy ze strony Wydziałów Konsularnych i Polonii Ambasad RP w Wilnie, Dublinie i Rzymie.
Maj obfitował w spotkania polonijne organizowane przez NAWA, ale warto pamiętać, że jest to także ogólnopolski miesiąc Polonii - 2 maja obchodzony jest bowiem w Polsce Dzień Polonii i Polaków za granicą.
NAWA w Wilnie
Pierwsze z majowych spotkań NAWA z Polonią odbyło się 11 maja w Wilnie. Według informacji z 2021 roku Polacy stanowią największą mniejszość narodową na Litwie, bo aż ponad 6% ogólnej liczby mieszkańców tego kraju. Dało się to odczuć dzięki ogromnej frekwencji podczas zorganizowanego przez NAWA spotkania z Polakami na Litwie.
W wydarzeniu oprócz przedstawicieli NAWA brała również udział delegacja Ministerstwa Edukacji i Nauki, w tym Sekretarz Stanu i Pełnomocnik Rządu do spraw rozwoju i umiędzynarodowienia edukacji i nauki dr Tomasz Rzymkowski oraz reprezentanci Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, Akademii Kopernikańskiej i Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego.
Już podczas otwarcia spotkania wiceminister podkreślił jak wyjątkowa jest ta sytuacja – oto bowiem w jednym miejscu naraz zgromadzili się przedstawiciele wszystkich najważniejszych instytucji zajmujących się rozwojem nauki polskiej poza granicami państwa. Było to pierwsze w historii zebranie się takiego składu i nie bez powodu, bo – jak dalej mówił wiceminister – niezwykle zależy tej delegacji na umacnianiu polskości i na łączności narodu, który jest jeden pomimo dzielących nas granic. Jest to szczególnie ważne jeśli chodzi o młodzież. Padły oczywiście również ważne słowa odnośnie rozwoju polskiej nauki, a ta – jak podkreślił dyrektor NAWA dr Dawid Kostecki – ma się czym na świecie chwalić.
Popołudnie w Domu Kultury Polskiej w Wilnie rozpoczęło się krótkim spotkaniem polskiej delegacji ze Stowarzyszeniem Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna” w kameralnym gronie. Przedstawiciele polskich instytucji mogli dzięki temu poznać nową szefową Macierzy Szkolnej, Krystynę Dzierżyńską. Po niemal godzinnym zebraniu wszyscy przenieśli się do większej sali, gdzie dzięki pomocy Wydziału Konsularnego i Polonii Ambasady RP w Wilnie udało nam się zgromadzić zwłaszcza bardzo liczne grono maturzystów wraz z rodzicami i nauczycielami.
To właśnie do młodzieży polonijnej głównie kierowana była prezentacja oferty programowej NAWA. Szczególnie wiele czasu poświęcono programowi im. gen. Władysława Andersa. Oprócz wystąpień przedstawicieli NAWA, program Anders NAWA zaprezentował także jego stypendysta z Litwy - Konrad Žilinski, który opowiedział o swoich własnych doświadczeniach i wrażeniach z uczestnictwa w programie, co z pewnością było ważne dla słuchających go rówieśników.
Ważnym momentem okazała się przerwa, która odbyła się w środku spotkania i okazała się świetną przestrzenią do networkingu uczestników.. Młodzież miała do prelegentów wiele bezpośrednich pytań, które udało się im podczas tej przerwy zadać. Nie obyło się bez pytań także trudnych z uwagi na bariery jakie stoją na drodze do podjęcia studiów w Polsce przez młodzież polonijną z Litwy - wyniki matury otrzymuje się na Litwie za późno w stosunku do polskiego harmonogramu aplikacji na studia, więc utrudnione może okazać się dostanie się na wymarzone kierunki studiów w Polsce. Jedyną możliwością pozostaje często ubieganie się o przyjęcie na uczelnie w ramach drugiego naboru. Problem ten był wielokrotnie poruszany na spotkaniu zarówno przez młodzież, jak i nauczycieli, także w bezpośrednich rozmowach z wiceministrem, który obiecał bliżej przyjrzeć się problemowi i zaproponować możliwe rozwiązania. Na samym końcu uczestników spotkania zaszczycił obecnością ambasador RP w Republice Litewskiej, Konstanty Radziwiłł, który również dołączył do dyskusji.
Mimo tych niełatwych tematów, wiele z młodzieży polonijnej z Litwy jest żywo zainteresowana podjęciem studiów w Polsce. Stypendysta programu Anders NAWA, a przy tym Polak na Litwie - Konrad Žilinski, który studiuje informatykę na Politechnice Warszawskiej jest doskonałym przykładem, że możliwe jest, by młodzież polonijna z Litwy dostała się na wymarzone studia w Polsce.
NAWA wraz z polskimi uczelniami w Dublinie
Polacy stanowią także największą mniejszość narodową w Irlandii. Fenomen wzrostu tej liczby nastąpił po rozszerzaniu Unii Europejskiej w 2004 r. Największe skupisko Polaków to Dublin, ale również Cork, Limerick, Galway i mniejsze miejscowości. W Irlandii działa obecnie blisko 60 polskich szkół tzw. sobotnich. Warto również zwrócić uwagę, iż od września 2020 r. język polski został wprowadzony do irlandzkiej podstawy programowej dla szkół średnich.
NAWA po raz pierwszy do Irlandii z prezentacją swojej oferty udała się w październiku 2022 r. Po przeprowadzeniu licznych rozmów i spotkań zdiagnozowano duże zainteresowanie ze strony młodzieży polonijnej oraz ich rodziców studiami w Polsce. Dlatego też postanowiono ponowić misję do Dublina
i zabrać ze sobą polskie uczelnie zainteresowane promocją swojej oferty w Irlandii. W tym roku w delegacji towarzyszyły NAWA: Collegium Civitas, Gdański Uniwersytet Medyczny, Politechnika Poznańska, Politechnika Wrocławska, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Uczelnia WSB Merito Warszawa, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu i Uniwersytet Śląski w Katowicach. W skład delegacji uczelni wchodzili przede wszystkim przedstawiciele biur rekrutacji, promocji, współpracy międzynarodowej, ale także władze uczelni i studenci.
W trakcie spotkań w szkołach zaprezentowano ofertę programów NAWA oraz kampanie przez nią prowadzone: „Ready, Study, GO! Poland” oraz „Research in Poland”. Po prezentacji NAWA, swoje prezentacje przedstawiły uczelnie. Po części wystąpień, goście spotkań mieli okazję porozmawiać indywidualnie z przedstawicielami NAWA i uczelni. Był to czas na zadanie szczegółowych pytań, które zazwyczaj dotyczyły programu Anders NAWA oraz rekrutacji na studia. Udział uczelni w spotkaniach dla środowiska polonijnego, które otrzymuje wyniki matur znacznie później niż uczniowie w Polsce, był doskonałą okazją do poinformowania o sposobach radzenia sobie z tą sytuacją w trakcie procesu rekrutacji na studia przez uczelnie.
Spotkania odbyły się w największych szkołach polonijnych w Dublinie: Polskiej Szkole PAK - Polskiej Akademii Wiedzy (do której uczęszcza ok. 300 dzieci i młodzieży), Polskiej Szkole SEN Stowarzyszenia Edukacyjnego Nauczycieli (do której uczęszcza ok. 600 dzieci i młodzieży), Polskiej Szkole przy Ambasadzie RP w Dublinie im. Janusza Korczaka (do której uczęszcza ok. 900 dzieci i młodzieży).
By szerzej dotrzeć z ofertą polskich uczelni do środowiska polonijnego zorganizowane zostało także spotkanie w Domu Polskim. Z delegacją spotkali się prezesi zarządów głównych organizacji polonijnych w Irlandii związanych z edukacją i kulturą, w tym m.in.: Krystyna Pycińska-Taylor (Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny), Małgorzata Rosek i Jolanta Oliwiak (Polska Macierz Szkolna w Irlandii) oraz Joanna Wawrzyńska (Polskie Stowarzyszenie Edukacyjne – Szkoła Polska przy Ambasadzie RP w Dublinie). W imieniu Domu Polskiego i organizatorów spotkania gości powitał dr Jarosław Płachecki (StANS, Towarzystwo Irlandzko-Polskie), który opowiedział o historii wymiany akademickiej pomiędzy Polską i Irlandią począwszy od okresu powojennego oraz o rozwoju polskiego szkolnictwa wyższego w Irlandii po roku 2004.
Dodatkowym punktem programu, było odwiedzenie Trinity College Dublin, na którym delegacja miała okazję wziąć udział w oprowadzaniu po kampusie oraz w spotkaniu z przedstawicielką Global International Office uczelni.
Delegacja NAWA, pojechała również na spotkanie z dyrektorami i nauczycielami szkół polskich
w Cork. Jest to kolejny ośrodek miejski skupiający dużą Polonię.
NAWA wraz z polskimi uczelniami w Rzymie
Jak podaje Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP liczba Polaków mieszkających we Włoszech na koniec 2021 roku wynosiła około 160 tysięcy. W wielu włoskich miastach działają organizacje i stowarzyszenia wspierające integrację mieszkających tam Polaków, a polska społeczność jest bardzo aktywna i chętnie angażuje się w różnego rodzaju inicjatywy kulturalne, edukacyjne oraz charytatywne. We Włoszech działa wiele polskich placówek edukacyjnych oferujących edukację w języku polskim oraz nauczanie historii i kultury naszego kraju.
Właśnie dlatego kolejne spotkania z cyklu Polonia Meetings NAWA zaplanowała w Rzymie. Najpierw udała się z wizytą do Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie towarzyszyła jej delegacja Ministerstwa Edukacji i Nauki pod przewodnictwem Ministra, prof. Przemysława Czarnka oraz reprezentanci ośmiu polskich uczelni wyższych: Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytetu Wrocławskiego, Politechniki Wrocławskiej, Politechniki Białostockiej oraz Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Ambasador RP w Rzymie Anna Maria Anders już w pierwszych słowach powitania wyraziła ogromną radość, że w jednym miejscu, daleko od ojczyzny, mogło spotkać się tak liczne grono akademickie, wspierające polską naukę i edukację na wszystkich jej szczeblach. Podczas spotkania obecni byli również pracownicy włoskiej misji dyplomatycznej oraz Instytutu Polskiego i Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk.
Z Ambasady wszyscy udali się na wieczorne spotkanie z włoską Polonią, przede wszystkim z młodzieżą polonijną. Wieczór rozpoczęło oficjalne ogłoszenie otwarcia naboru do programu Polskie Powroty NAWA, które zainaugurowali Minister Edukacji i Nauki, Pani Ambasador i Dyrektor NAWA.
Głównym punktem programu było wręczenie pamiątkowych tabliczek uczniom Polskiej Szkoły w Rzymie oraz Polskiej Szkoły w Ostii, którzy właśnie zakończyli rok szkolny. Uroczystości towarzyszył wspaniały program artystyczny, który przygotowała obecna na spotkaniu młodzież polonijna. Kiedy umilkły brawa i ucichły głosy wzruszonych rodziców i pedagogów, przyszedł czas na ostatnią część spotkania, czyli prezentację oferty Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej oraz spotkania stolikowe z przedstawicielami uczelni. Dyrektorzy Biur: Programów dla Studentów, Programów dla Naukowców i Biura Języka Polskiego opowiedzieli zgromadzonym uczniom o stypendiach, z których mogliby skorzystać by podjąć studia wyższe w Polsce.
Spotkania z młodzieżą polonijną to okazja do tworzenia swego rodzaju platformy, umożliwiającej kontakt z osobami polskiego pochodzenia, które chciałyby podjąć studia w naszym kraju. – mówił Dyrektor NAWA, dr Dawid Kostecki. – W ten sposób aktywnie promujemy programy Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, wspieramy mobilność akademicką i wzmacniamy więź między Polską a społecznościami polonijnymi na całym świecie.
Dużym zainteresowaniem cieszył się przede wszystkim Program Anders NAWA, o którym opowiadał też jego stypendysta, Tomasz Jarząbek. Goście mogli posłuchać także o programie Bekker NAWA, o którym mówił dr n. med. Emanuel Kolanko, laureat tego programu.
Na koniec polskie uczelnie również przedstawiły oferty studiów dostępne w poszczególnych katedrach, na wszystkich stopniach – magisterskich, licencjackich i doktoranckich, a także o sposobie składania aplikacji na poszczególne kierunki. Rozmowy trwały do późnych godzin wieczornych, bo i uczestników, i pytań było bardzo wiele. Równolegle goście Instytutu Polskiego mogli obejrzeć pokaz filmu „Kartka z Powstania” w technologii VR, który również przyjechał z nami do Włoch.
Wszystkie opisane wyżej spotkania można określić trzema wspólnymi przymiotnikami: owocne, ważne i potrzebne. W NAWA jesteśmy o tym głęboko przekonani, a zainteresowanie jakie budzi każde kolejne Polonia Meeting utrzymuje nas w tym przeświadczeniu. Minął miesiąc od ostatniego spotkania, ale NAWA już myśli o kolejnych miastach i krajach, gdzie mogłaby dotrzeć z ofertą programową dla Polonii, by umacniać polską naukę.